به هیچ وجه نمی توانیم اثرات روانی و هیجانی بر اقتصاد کشور را که از خارج به ما منتقل شده است انکار کنیم و التهاب آفرینی در بازار ارز کشور یک واقعیت است. شناخت این واقعیت و حفظ انسجام داخلی کمک می کند تا همدیگر را متهم نکنیم و بدانیم که دشمن در حال سوء استفاده است و اجازه این کار را ندهیم.

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، ولی اله سیف در یازدهمین کنفرانس دوسالانه اقتصاد کشاورزی ایران که عصر امروز در محل پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران برگزار شد، با تشریح عوامل اثرگذار بر نرخ ارز گفت: وظیفه بانک مرکزی جلوگیری از نوسانات نرخ ارز ناشی از هیجانات است.

وی تصریح کرد: عوامل موثر بر نرخ ارز شامل عوامل اقتصادی و عوامل غیر اقتصادی اند. عوامل اقتصادی ناشی از واقعیت های اقتصادی است که یکی از شاخص ترین آنها نرخ تورم است. در این خصوص یکی از دستاوردهای مهم دولت یازدهم تحقق تورم تک رقمی بود.

سیف تاکید کرد: در حالی که نرخ تورم در زمان شروع دولت یازدهم بالای 40 درصد بود با اتخاذ سياست‌هاي انضباط‌گرايانه پولي و مالي توسط بانک مرکزي و دولت در سال‌های اخير، نرخ تورم پس از حدود ربع قرن در سال 1395 تک رقمي شد و به 9 درصد رسيد. اين دستاورد مهم با ثبت نرخ 9.6 درصدی در سال 1396 نيز تداوم يافت که در تاريخ اقتصادی کشور طی چند دهه گذشته بي‌سابقه بوده است. همچنين نرخ تورم در فروردين‌ماه سال جاري نيز به 9.2 درصد رسيده که در مقايسه با تورم اسفندماه سال گذشته (معادل 9.6 درصد) معادل 0.4 واحد درصد کاهش يافته است. مجموع اين تحولات نشان‌دهنده آن است که با تقويت سياست‌هاي انضباط‌گرايانه و اجراي موفق ترتيبات و اقدامات اخير در حوزه ارزي، استمرار تورم تک رقمي در سال‌جاري نيز دور از دسترس نخواهد بود.

سیف ادامه داد: اما همین تورم تک رقمی نیز روی نرخ ارز اثرگذار است چون در طرف های تجاری ما نرخ تورم معادل 2 تا 3 درصد است و تفاوت این دو نرخ موجب تعدیل نرخ ارز می شود. اگر درصدد کنترل این تفاوت باشیم طبیعتا فنر فشرده شده باز می شود و ایجاد نوسان می کند.

وی گفت: از ابتدای دولت یازدهم تلاش کردیم تا این منطق را بپذیریم و اجازه دهیم که نرخ ارز متناسب با واقعیت های اقتصادی تعدیل شود. و از طرف دیگر سعی کردیم نرخ تورم را کنترل کنیم که خوشبختانه نتیجه مثبت حاصل شد؛ لذا در این دوره تلاش شد تا نرخ ارز با واقعیت های اقتصادی منطبق و تعدیل شود.

رییس کل بانک مرکزی با اشاره تاثیر عوامل غیر اقتصادی بر نرخ ارز گفت: گروهی دیگر از عوامل، غیربنیادین و غیر اقتصادی هستند که روی انتظارات و امید به آینده تاثیر می گذارند و موجب عدم اطمینان و یا امید واهی می شوند که نباید نادیده گرفته شوند. بنابراین نرخ ارز در برخی از مقاطع و تحت تاثیر عوامل غیراقتصادی دچار نوساناتی شد. اما در دولت یازدهم در مجموع نرخ ارز به خوبی کنترل و در نتیجه آن ثبات در اقتصاد ایجاد شد. بنابراین وقتی اعتماد و اطمینان فعالان اقتصادی جلب شد، آنها شروع به سرمایه گذاری کردند که بر این اساس ما در سال گذشته شاهد رشد سرمایه گذاری در کشور بودیم.

رییس شورای پول و اعتبار درخصوص نوسانات نرخ ارز در سال های 95 و 96 گفت: طی سال های اخیر با توجه به افزایش تقاضا در بازار شاهد نوساناتی در فصل سوم سال بودیم که این تقاضا در سه ماهه چهارم فروکش می کرد و در ماه های پایانی سال همواره نرخ های متعادل تری داشتیم؛ اما این نوسانات در سال های 95 و 96 عمدتا تحت تاثیر تبلیغات منفی کشور آمریکا و رییس جمهور این کشور تشدید شد. 

وی افزود: در سال 1395، با وجود نوسانات زیاد در سه ماهه سوم سال، با شروع فصل چهارم، نرخ ارز کنترل شد و تا پایان سال روند نزولی به خود گرفت. در شش ماهه دوم سال 1396 نیز تحت تاثیر فضاسازی های خارجی، نرخ ارز افزایشی شد.

سیف خاطرنشان کرد: بنابراین ما به هیچ وجه نمی توانیم اثرات روانی و هیجانی بر اقتصاد کشور را که از خارج به ما منتقل شده است انکار کنیم و التهاب آفرینی در بازار ارز کشور یک واقعیت است.

رییس کل بانک مرکزی، شاهد این التهاب آفرینی و فضاسازی های خارجی را افزایش نرخ ارز در ایام تعطیلات نیمه اول فروردین 1397عنوان کرد و گفت: هیچ گاه در این ایام از سال شاهد تغییرات قیمت ارز نبودیم اما در سال 1397 بدون اینکه کوچکترین تحرکی در بازار ارز کشور وجود داشته باشد، تغییرات فاحشی در قیمت ارز ایجاد شد و برخی سودجویان با اینکه حجم معاملات بسیار کمی داشتند با ایجاد جنجال، باعث ایجاد نگرانی در میان فعالان اقتصادی کشور شدند.

رییس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه سبک جدیدی از جنگ تحت عنوان جنگ اقتصادی شروع شده که برای دشمن کم هزینه است، افزود: دشمنان با فضاسازی تلاش می کنند در اقتصاد ما تزلزل، نوسان و تخریب ایجاد کنند بدون اینکه هزینه ای پرداخت کنند. دشمن با این جنگ جدید اقتصادی در تلاش است در اقتصاد ما ناامنی ایجاد و اعتماد به آینده را متزلزل کند و طبیعتا اگر کسی آگاهی نداشته باشد تحت تاثیر قرار می گیرد. 

سیف مهم ترین عامل مقابله با این پدیده را شناخت آن و در مرحله بعدی، حفظ انسجام داخلی دانست و گفت: شناخت این واقعیت و حفظ انسجام داخلی کمک می کند تا همدیگر را متهم نکنیم و بدانیم که دشمن ما در حال سوء استفاده است و اجازه این کار را ندهیم.

وی با اشاره به اینکه سیاست جدید ارزی با توجه به افقی که برای آینده در صحنه بین المللی دیده می شد، اتخاذ شد، تصریح کرد: این تصمیم، تصمیمی به موقع، مدبرانه و دقیق بود تا بتوانیم اقتصاد کشورمان را از تاثیرات مصون بداریم. خوشبختانه حاکمیت از این تصمیم به طور کامل حمایت کرد و اغلب صاحبنظران هم به ان صحه گذاشتند.

وی ادامه داد: در کمتر از یک ماه شاهدیم که نظام ارزی جدید به خوبی مستقر شده و به تدریج در حال تکمیل است. البته این به معنی این نیست که هیچ نقصی وجود ندارد.

رییس کل بانک مرکزی تصریح کرد: علیرغم نگرانی هایی که در ابتدا وجود داشت با اطمینان خاطر می گویم که آرامش خوبی بر اقتصاد حاکم است و در حال تکمیل نقاط ضعف نظام ارزی جدید هستیم و این سیستم قطعا در آینده تکامل یافته و مشکلات کوچک آن نیز رفع خواهد شد.

سیف گفت: در این مدت معادل 6 میلیارد و 500 میلیون دلار برای واردات از طریق بانک مرکزی، نظام بانکی، صرافی ها و سامانه نیما تخصیص ارز و معادل حدود 4 میلیارد دلار تامین ارز دشته ایم. همچنین صادر کنندگان معادل بیش از یک میلیارد و 200 میلیون دلار به بانک ها و صرافی ها عرضه ارز داشته اند.

سیف در مورد خروج آمریکا از برجام نیز گفت: در فضای کلی تعادل مناسبی بین عرضه و تقاضای ارز در کشور وجود دارد و منابع و مصارف متعادل است. اقدام اخیر آمریکا هیچگونه نگرانی ایجاد نمی کند و بانک مرکزی با تمهیدات و ترتیبات اتخاذ شده می تواند با دقت منابع ارزی کشور را با توجه به اولویت ها تخصیص دهد. 

وی افزود: ارز سرمایه ملی کشور است و لذا باید در مصرف آن دقت کافی داشته باشیم تا کشور را در مسیر رشد و تعالی قرار دهیم.